Desmond Tutu en Zimbabwe.

Wat een ellende in Zimbabwe, nog eens een cholera epidemie erbij. Er moet iets gebeuren met Mugabe. Ik zal nu niet voor journalist gaan spelen, schijnt een bekend verschijnsel te zijn bij webloggers!

Ziek Zimbabwe

bron NRC.

Net als de grens nu wel bereikt lijkt, weet president Mugabe van Zimbabwe toch nog een overtreffende trap te vinden. Terwijl de regering wegens een cholera-epidemie de noodtoestand afkondigt, dreigt Mugabe met nieuwe verkiezingen. Als de regering van zijn Zanu-PF en de oppositionele MDC niet naar behoren gaat functioneren – anders gezegd, als de strijd om het politieapparaat en de geheime dienst doorgaat – komen er verkiezingen. „Wees paraat”, was het parool van Mugabe tijdens een bijeenkomst met leden van de Zanu-PF, die Zimbabwe nu al 28 jaar onafgebroken regeert.
Kan het cynischer? Verkiezingen in een land waar intussen al 600 mensen zijn bezweken aan cholera, een besmettelijke ziekte die niet uit de lucht komt vallen maar alles te maken heeft met maatschappelijk verval. Dat dodental zal dan ook oplopen, nu zelfs de minister van Volksgezondheid erkent dat de ziekenhuizen simpelweg niet meer functioneren, doordat artsen en verpleegkundigen deserteren en er snel helemaal geen schoon water meer beschikbaar zal zijn. Verkiezingen in een land waar de inflatieteller nu op 231 miljoen procent staat en een brood binnenkort evenveel kost als de hele maandwedde van een korporaal in het leger.

Nee, een stembusgang lijkt, tegen het licht van deze feiten en cijfers, alleen nog betekenis te kunnen hebben als surrealistisch experiment. Niet voor niets opperde de Zuid-Afrikaanse aartsbisschop Tutu (Nobelprijs voor de Vrede in 1984) gisteren in het actualiteitenprogramma Nova dat alleen militair ingrijpen van buitenaf de catastrofe nog kan voorkomen. Mugabe heeft twee keuzes, zei Tutu: óf hij treedt nu af om te redden wat er te redden valt, óf hij moet zich verantwoorden voor het Internationale Strafhof in Den Haag.
Maar Mugabe trekt een ander plan. De president van Zimbabwe lijkt daarmee het risico van een ander soort slotfase in te calculeren: een gewelddadige ‘endgame’, gewelddadiger dan zijn machtsgreep op het in alle opzichten zieke land tot nu toe is geweest. Veel wijst er intussen namelijk op dat zo’n eindstadium niet alleen zal leiden tot verder oplopende repressie van de oppositie en de bevolking maar vooral ook tot geweld binnen de staatsorganen, die elkaar ook het licht in de ogen niet meer gunnen.
De Zimbabweanen keren zich de laatste tijd steeds openlijker tegen Mugabe. Het gaat daarbij niet zozeer om abstracte politieke demonstraties als wel om concreet hongeroproer. De politie slaat deze betogingen zoveel mogelijk neer.

Tot zover blijft alles bij het jammerlijke oude. Ware het niet dat de bevolking daarbij sinds kort wordt gesteund door de lagere officieren uit het leger die zich, al plunderend, middelen van bestaan toe-eigenen. Voor het eerst zijn politieagenten en soldaten, gewapenderhand, zo slaags geraakt.
Als Mugabe deze lont niet uit het kruitvat weet te halen, is elk scenario denkbaar. In dat geval heeft het verschil tussen de woorden anarchie en burgeroorlog louter nog semantische betekenis. Het idee van Tutu is wellicht de laatste kans om die catastrofe in Zimbabwe en Afrika te verijdelen.